Τα τελευταία χρόνια, η επιδημιολογία λυμάτων κατάφερε να κερδίσει έδαφος στο πεδίο των επιδημιολογικών μελετών, καθώς μπορεί να προσφέρει ιδιαίτερα χρήσιμες πληροφορίες, τόσο για τη χρήση διαφόρων χημικών ουσιών (ναρκωτικά, φαρμακευτικές ενώσεις, φυτοφάρμακα κ.ά.), όσο και για την επικράτηση διαφόρων παθογόνων οργανισμών (π.χ. SARS-CoV-2, πολιομυελίτιδα) σε μια περιοχή. Η μεθοδολογία βασίζεται στη συλλογή δειγμάτων λύματος από τους σταθμούς κατεργασίας των αστικών λυμάτων μιας περιοχής.
Λεμεσός και Αγία Νάπα στην κορυφή της χρήσης κοκαΐνης
Σημαντικά υψηλή χρήση μεθαμφεταμίνης καταγράφεται στην Κύπρο, με τα σκήπτρα να κρατά η Λεμεσός και η Αγία Νάπα. Ωστόσο, βρισκόμαστε σε χαμηλότερα επίπεδα χρήσης άλλων ουσιών, σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Σημειώνεται ότι παραδοσιακά στην Ευρώπη η χρήση μεθαμφεταμίνης περιοριζόταν κυρίως στην Τσεχία και τη Σλοβακία, πλέον όμως σημαντική χρήση της διαφαίνεται ότι υπάρχει και στο Βέλγιο, τη Γερμανία, την Ισπανία, σε κάποιες χώρες του βορρά, αλλά και στην Κύπρο.
Έρευνα του Ευρωπαϊκού Κέντρου Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας (ΕΚΠΝΤ – European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction, EMCDDA) που διεξήχθη την άνοιξη του 2023, σχετικά με την κατανάλωση ναρκωτικών ουσιών σε 24 ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Κύπρου, καταδεικνύει ότι η αυξητική τάση που είχε παρατηρηθεί στη χρήση της μεθαμφεταμίνης στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια δεν συνεχίζεται φέτος, με τις περισσότερες περιοχές να εμφανίζουν μικρή μείωση στην κατανάλωση μεθαμφεταμίνης, ενώ στην Πάφο και την Αγία Νάπα παρατηρούνται παρόμοια επίπεδα με την προηγούμενη χρονιά.
Η μελέτη αυτή βασίζεται στη χημική ανάλυση των αστικών λυμάτων των πόλεων που συμμετείχαν στην έρευνα, και τα αποτελέσματα για την Κύπρο προκύπτουν από τη συνεργασία του Διεθνούς Ερευνητικού Κέντρου Νερού Νηρέας του Πανεπιστημίου Κύπρου με την Αρχή Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου.
Όπως αναφέρουν σε σχετικό άρθρο τους οι Δρ Μάγδα Ψυχουδάκη, Δρ Χρίστος Μηνά, κα Μαρία Σαββίδου και Δρ Δέσπω Φάττα-Κάσινου, τα τελευταία χρόνια, η επιδημιολογία λυμάτων έχει καταφέρει να κερδίσει έδαφος στο πεδίο των επιδημιολογικών μελετών, καθώς μπορεί να προσφέρει ιδιαίτερα χρήσιμες πληροφορίες, τόσο για τη χρήση διαφόρων χημικών ουσιών (ναρκωτικά, φαρμακευτικές ενώσεις, φυτοφάρμακα κ.ά.), όσο και για την επικράτηση διαφόρων παθογόνων οργανισμών (π.χ. SARS-CoV-2, πολιομυελίτιδα) σε μια περιοχή. Η μεθοδολογία αυτή βασίζεται στη συλλογή δειγμάτων εισερχόμενου λύματος από τους σταθμούς κατεργασίας των αστικών λυμάτων μιας περιοχής, και στην περαιτέρω ανάλυση της σύστασής τους.
Το ευρωπαϊκό δίκτυο SCORE, από το 2010 συντονίζει ένα συνεχώς αναπτυσσόμενο δίκτυο πανεπιστημίων και ερευνητικών κέντρων, που, ακολουθώντας ένα κοινό πρωτόκολλο, συλλέγουν και αναλύουν δείγματα και παρέχουν δεδομένα χρήσης ναρκωτικών ουσιών στις πόλεις που συμμετέχουν.
Όπως ανέφερε η Δρ Δέσπω Φάττα-Κάσινου, Καθηγήτρια του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανικών Περιβάλλοντος και του Διεθνούς Ερευνητικού Κέντρου Νερού ΝΗΡΕΑΣ του Πανεπιστημίου Κύπρου, ο Νηρέας συμμετέχει από το 2012 στο δίκτυο αυτό, με δεδομένα χρήσης αμφεταμινών, MDMA (ecstasy) και κοκαΐνης (Λευκωσία και Λεμεσό), ενώ τα τελευταία χρόνια, με την πλήρη στήριξη της Αρχής Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου (ΑΑΕΚ), αναλύονται δεδομένα που αφορούν πλέον όλες τις αστικές περιοχές της χώρας (Λευκωσία, Λεμεσό, Λάρνακα, Πάφο και Αγία Νάπα).
Επιπλέον, με την οικονομική στήριξη της ΑΑΕΚ, στα εργαστήρια του ΝΗΡΕΑ το 2021 αναπτύχθηκε από την ερευνήτρια Δρα Ψυχουδάκη μεθοδολογία που ελέγχει τα λύματα και για τα επίπεδα οξυκωδόνης, μεφεδρόνης, κεταμίνης και των μεταβολιτών της, καθώς και της ηρωίνης και των μεταβολιτών της.
Ο πρόεδρος της Αρχής Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου, Δρ Χρίστος Μηνά, τονίζει τη σημασία της έρευνας ανάλυσης αστικών λυμάτων ως κρίσιμου εργαλείου για την ΑΑΕΚ. Αυτή η προσέγγιση, ενσωματώνοντας διεθνείς επιστημονικές πρακτικές και θεωρητικά μοντέλα, επιτρέπει μια … Διαβάστε περισσότερα στο dialogos.com.cy/
Εικόνα: Πρώτο Θέμα