Τι θα λέγατε για μια εκδρομή στο Άρσος; (Ρεπορτάζ)

Το χωριό Άρσος είναι ένα από τα μεγαλύτερα κρασοχώρια της Κύπρου, φημισμένο για το κρασί του και μας περιμένει για να μας φιλοξενήσει, να μας διασκεδάσει και να μας χαλαρώσει.

Βρίσκεται γύρω στα 42 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της πόλης της Λεμεσού σε μέσο υψόμετρο 850 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας. Φημισμένο για τη φιλοξενία και τη γραφικότητά του, το χωριό ξεχωρίζει για την παραδοσιακή του εικόνα και για το πλούσιο φυσικό περιβάλλον της γύρω περιοχής.

Πηγαίνοντας στο Άρσος θα αντικρίσεις τον αναπαλαιωμένο πυρήνα του χωριού, με τα λιθόστρωτα δρομάκια, τα αναπαλαιωμένα σπίτια και βρύσες (18 στο σύνολο) της γειτονιάς, που αποτελούν από μόνα τους αξιοθέατα.

Στην πλατεία του χωριού μη διστάσεις να ξεναγηθείς στην εκκλησία του Αποστόλου Φίλιππου, που πρωτοκτίστηκε τον 12ο αιώνα και ανοικοδομήθηκε τον 19ο για να πάρει τη σημερινή της μορφή. Έχει κηρυχθεί από το Τμήμα Αρχαιοτήτων σε αρχαίο μνημείο και έχει ανακαινιστεί πρόσφατα. Στο εσωτερικό του ναού μπορεί κανείς να δει το αρχαίο ξυλόγλυπτο τέμπλο του 18ου αιώνα μαζί με τις αρχαίες εικόνες.

Μοναδική είναι η μεγάλη εικόνα του Αποστόλου Φιλίππου (13ος αιώνας) καθώς επίσης και μέρος των λειψάνων του Αποστόλου. Ενσωματωμένος με τον κυρίως ναό είναι ο Ναΐσκος της Αγίας Μαριάμνης, αδελφής του Αποστόλου Φιλίππου, ο οποίος λειτουργεί ως εικονοφυλάκιο. Εκεί φυλάσσονται αρχαίες εικόνες από τον 15ο αιώνα, ιερά άμφια, ευαγγέλια, αφιερώματα στον Απόστολο Φίλιππο, μια κορόνα του 15ου αιώνα η οποία ήταν τοποθετημένη στον Απόστολο Φίλιππο και μια χρυσοκέντητη εικόνα του Χριστού. Στο χωριό υπάρχει και μια δεύτερη μικρή Μεσαιωνική εκκλησία αφιερωμένη στην Παναγία Χρυσελεούσα, Καθολικών. Στα αρχαία χρόνια ήταν Λατινομονάστηρο.

Για όλα αυτά τα αξιοθέατα που έχει η κοινότητα Άρσους και για άλλα πολλά μίλησε στην εφ. «ΛΕΜΕΣΟΣ» ο Πρόεδρος της Κοινότητας Κώστας Κωνσταντινίδης, ο οποίος αναφέρθηκε τόσο στα θρησκευτικά μνημεία του χωριού όσο και στο φυσικό περιβάλλον του τόπου.

Λίγα μέτρα πιο πέρα θα βρείς το εξαιρετικό Μουσείο Λαϊκής Τέχνης του χωριού. Μέσα, εκτίθενται μεγάλη συλλογή από γεωργικά εργαλεία, παλιά είδη σπιτιού και φωτογραφίες.

Πάνω απ’ τον πυρήνα του χωριού βρίσκεται και το παλιό σχολείο της κοινότητας, ενώ δίπλα του είναι και το οινοποιείο Λαόνα της ΚΕΟ.

Τέλος, το πολύ όμορφο, επίσης αναπαλαιωμένο ξωκλήσι της Αγίας Μαρίνας, που βρίσκεται λίγο έξω απ’ τον πυρήνα του χωριού προσφέρεται για επίσκεψη.

Ξεχωρίζει η γιορτή του Παλουζέ που πραγματοποιείται κάθε χρόνο την τελευταία Κυριακή του Σεπτέμβρη. Πλήθος κόσμου συρρέει στην πλατεία του χωριού για να δει από κοντά την παρασκευή του γνωστού κυπριακού γλυκού και να το δοκιμάσει.

Λίγα λεπτά με το αυτοκίνητο έξω απ’ το χωριό βρίσκεται το σημείο θέας Άγιος Κωνσταντίνος που προσφέρει πανοραμική θέα της κοιλάδας και του ποταμού Διαρίζου, των χωριών της Πάφου κ.ά. Στη διαδρομή προς το σημείο θα έχετε την ευκαιρία να δείτε και τον πυρήνα του χωριού από μακριά.

Από μέσα στο χωριό ξεκινάει το μονοπάτι της φύσης «Οι Έξι Βρύσες», που ενώνει τις έξι μεσαιωνικές βρύσες που βρίσκονται κατά μήκος του. Μια διαδρομή με φόντο το πλούσιο πράσινο.

Εάν απ’ την άλλη προτιμάτε κάτι το πιο ήρεμο, μία βόλτα εντός του χωριού είναι μια πολύ ωραία διαδρομή, που δεν τη βαριέσαι εύκολα.

Ακούστε το ρεπορτάζ:

Ιστορία του χωριού:


Το χωριό Άρσος είναι ένα από τα μεγαλύτερα κρασοχώρια της Κύπρου. Απέχει από τη Λεμεσό 40 χιλιόμετρα και από την Πάφο 45 χιλιόμετρα.

Βρίσκεται κτισμένο στην πλαγιά του βουνού Λαόνα σε υψόμετρο 1092 μέτρων με ανοικτό ορίζοντα στην Κοιλάδα του ποταμού Διαρίζου μέχρι τη θάλασσα της Πάφου. Η γεωγραφική αυτή θέση του δίνει ένα θαυμάσιο δροσερό ξηρό κλίμα το καλοκαίρι. Για τον λόγο αυτό προσελκύει εκατοντάδες παραθεριστές.

Υπάρχουν δύο εκδοχές για την ονομασία του, η μια από το Ιερόν Άλσος της θεάς Αφροδίτης όπου είναι κτισμένο το χωριό και η άλλη σε μια από τις 4 πόλεις που κτίστηκαν από τον Πτολεμαίο Φιλάδελφο προς τιμής της Αρσινόης.

Από τα πανάρχαια χρόνια αναπτύχθηκε σε ένα μεγάλο και πλούσιο κρασοχώρι. Όλοι οι κάτοικοι του χωριού φτιάχνουν το δικό τους κρασί, ιδιαίτερα το μαύρο και το φυλάγουν σε μεγάλα πήλινα πιθάρια. Οι κυριότερες ποικιλίες σταφυλιών που καλλιεργούνται είναι το μαύρο, το ξυνιστέρι, καθώς και νέες οινοποιήσιμες ποικιλίες. Στα πιο πολλά σπίτια υπάρχουν τα πιθάρια και τα πατητήρια για την παρασκευή του φημισμένου Αρσιώτικου κρασιού, καθώς και τα καζάνια για την παραγωγή της ζιβανίας.

Το χωριό είναι κτισμένο συγκεντρωτικά. Είναι κλασσικό παράδειγμα πυκνοδομημένου οικισμού. Οι στενοί δρόμοι, τα μακρυνάρια, τα δίχωρα και τα ανώγεια κτισμένα με άψογη πελεκητή πέτρα σε συνδυασμό με τις κεραμιδένιες στέγες προσδίδουν μια γοητεία στην αρχιτεκτονική του χωριού. Χαρακτηριστικά είναι επίσης τα πολλά νεοκλασικά κτίρια του χωριού.

Είναι χαρακτηριστική η φιλοξενία των κατοίκων του χωριού, η καθαριότητα των σπιτιών και των δρόμων, οι θαυμάσιες γραφικές αυλές και τα λογής-λογής λουλούδια και πρασινάδες.

Οι νοικοκυρές του χωριού φημίζονται για την επιδεξιότητα τους στην κατασκευή διαφόρων παραδοσιακών εδεσμάτων, όπως “παλουζές”, “έψιμα”, “κουλλουρούθκια με το έψιμα”, “πολτός”, “σουτζιούκος”, “κιοφτέρκα”, “αρκατένα”, “καττιμέρκα”, διάφορα γλυκά και πολλά άλλα είδη. Αρκετά από αυτά μπορείτε να γευθείτε στην γιορτή του Παλουζέ.

Το χωριό γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη την περίοδο από το 1920 μέχρι το 1960. Ο πληθυσμός του χωριού ανερχόταν στους 2000 κατοίκους. Στη συνέχεια όμως, το ασύμφορο της αμπελοκαλλιέργειας, το κακό οδικό δίκτυο της εποχής και η αναζήτηση καλύτερης τύχης στις πόλεις οδήγησαν το χωριό στον μαρασμό και την εγκατάλειψη. Σήμερα έχουν απομείνει γύρω στα 300 άτομα στο χωριό, που σέρνουν μαζί τους μια πλούσια παράδοση από ήθη και έθιμα.

Το Κοινοτικό Συμβούλιο Άρσους και ο Σύνδεσμος Ανάπτυξης Άρσους που ιδρύθηκε πριν από 18 χρόνια, στοχεύουν στην διατήρηση των ηθών και εθίμων του χωριού, την διαφύλαξη του αρχιτεκτονικού του χαρακτήρα, παράλληλα με την σύγχρονη ανάπτυξη με στόχο την μετατροπή του σε χώρο βιώσιμο για νέους ανθρώπους. Κυριότερες δραστηριότητες που οργανώνουν είναι η δεντροφύτευση κάθε Γενάρη, οι πασχαλινές εκδηλώσεις, αιμοδοσίες, η Κυπριακή βραδιά τον Ιούλιο, το Φεστιβάλ του Αυγούστου, η γιορτή του Παλουζέ κ.α.